dean534 Kıdemli Üye

Kayıt Tarihi: 27-Ocak-2015 Ülke: Turkiye Gönderilenler: 241
|
Gönderen: 21-Ekim-2020 Saat 17:41 | Kayıtlı IP
|
|
|
Hayatımızın her anında vücudun ihtiyacı olan ve birçok
kritik noktada faydalar sağlayan C vitamini,
koronavirüs salgını sonrası bağışıklığa olan faydaları
nedeniyle yeniden gündemde.Fonksiyonel Tıp ve Medikal
Estetik Hekimi Uzm. Dr. Nur Topçu, koronavirüs
pandemisi nedeniyle değerini katlayan C vitamininin
bağışıktaki rolü ve diğer merak edilenleri hakkında
bilgiler verdi.
C VİTAMİNİ VE GÖREVLERİ
Çevresel toksinler, hastalıklar sırasında oluşan
oksidatif stres, fizik aktivitenin artması, psikolojik
dalgalanmalar C vitamini ihtiyacını arttırır. İnsanlar
C vitamini sentezleyemeyen nadir canlılardandır. Bu
nedenle C vitaminini besinlerden ya da desteklerden
karşılanır. İnsanda vitamin ağız, mide, ince
bağırsaktan emilir. Diyetle alınan vitaminin %70 i
emilir. Emilimde sonra kanla taşınır. Depolanamaz ama
en çok hipofizde (beyinde hormon salgılayan bez),
böbrek üstü bezinde, göz merceklerinde, beyaz kan
hücreleri yani lökositlerde bulunur. Şiddetli
eksikliği (Skorbüt hastalığı) nadir olsa da
endüstrileşmiş ülkelerde şaşırtıcı olarak yeterli
düzeyde değildir. Bu göreceli olarak depolanmasının
düşük olmasına karşın ihtiyacın fazla olmasından
kaynaklanmaktadır. Peki, C vitamininin görevleri
elerdir?
Çok güçlü bir antioksidan olan C vitamini atık olarak
oluşan serbest oksijen radikallerini temizler.
Demir ve bakır metabolizmasında rol oynar
Kollajen sentezi için gereklidir.
Karaciğerde çevresel toksinlerin detosifikayonunda rol
oynar. Birçok çevresel toksine karşı verilen cevabı
etkiler.
Serotonin (mutluluk hormonu) salgılanması için
gereklidir
Adrenalin sentezi için gereklidir
Allerjik reaksiyonu baskılayarak astımın azalmasını
sağlar
Folik asidin aktivasyonu için gereklidir.
Yiyeceklerle alınan zararlı nitritleri detoksifiye
eder.
Bağışıklık sisteminde rol oynar.
KORONAVİRÜS İLE BERABER DEĞERİ DAHA DA ARTTI
Bağışıklığı güçlendirme etkisi birçok fonksiyonda
anahtar rol oynamasında kaynaklanır. Şimdiye kadar pek
değeri anlaşılamamıştır ancak COVİD 19 pandemisi
sırasında çabuk elde edilebilirliği, güvenli ve etkili
olması nedeniyle aranır olmuştur. Çok yerde işe
yaraması nedeniyle bağışıklık sisteminde önemli bir
rolü vardır.
C vitamininin görevi bizi ve hücrelerimizi dış
etkilerden koruyan ve bir bariyer görevi gören epitel
tabakasını oluşturmasıyla başlar. Bu yapının devamı
için gereklidir. COVİD 19 gibi bazı enfeksiyon
ajanları epitel hücrelerine girerler. Bazıları ise bu
bariyerin zayıf noktalarından girerek diğer dokulara
saldırır.
Virüs gibi bir ajan vücuda girince hemen algılanır ve
bağışıklık sistemi ilk yanıtı verir. C vitamini önemli
molekülleri (lipid protein nükleik asit) korurken bir
yandan da oksidasyonu tetikleyerek (pro oksidan etki)
virüsün bağışıklık sisteminin öncü gücü (nötrofil)
tarafından parçalanmasını sağlar. Kalan enkazı ise
ikinci öncü (makrofaj) temizler. Her iki işlem için C
vitamini gereklidir. Enkaz temizlemedeki yetersizlik
ve fonksiyon kaybı enflamasyon cevabını başlatarak
çevre dokulara zarar verir. Yani temizlenmeyen
kalıntıları yok etmek için bir seri reaksiyon başlar
Buna enflamasyon cevabı denir. İşlem uzadıkça hasar
artar.
Hücre içinde virüs enfeksiyonu gibi tehlikeyi
algılayan sensor proteinler vardır. Bunların yaydığı
sinyallerle bağışıklık sistemini uyaran sitokinler
salgılanır. Ne kadar çok uyarı o kadar çok sitokin
salınımına ve dolaysıyla bağışıklık sistemini aşırı
uyarımına neden olur. COVİD 19 diğer SARS
virüslerinden farkı buradadır. Hücre içine giren virüs
orada proteini uyaran bir sisteme bağlanır ve
bağışıklığın aşırı uyarılmasına neden olur. Virüs
ortadan kaldırılmasına rağmen oluşan aşırı uyarım
solunum yetmezliğini derinleştirir. C vitamini burada
devreye girerek bağışıklık sisteminin aşırı uyarımını
baskılar ve solunum yetmezliğinin ilerlemesini
engeller.
BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİRKEN MİKROPLARI DA YOK EDER
C vitamini hem doğumsal hem de kazanılmış bağışıklık
sistemimizde rol alır. B ve T Lenfositlerin antikor
üretiminde görev alır. Böylece mikropların yok
edilmesini sağlar. C vitaminin çok çeşitli hücrelerde
görev alması, gram dozunda uygulanması ve güvenilir
olması soğuk algınlığı dahil birçok virüs
enfeksiyonunun önlenmesinde onu çekici hale
getirmiştir.
Yapılan bir çalışmada damar içi (IV) C vitamini
enfeksiyona bağlı gelişen solunum yetmezliğinde (ARDS)
uygulanmıştır. Uygulanmayan grupta ölüm oranı , %23
iken C vitamini uygulanan grupta ölüm oranı % 4 olarak
belirlenmiştir. İyileşen hasatlarda ise C vitamini
uygulanan grupta sekel (iz, sakatlık) kalma oranı
uygulanmayan gruba göre daha azdır. Başka bir
çalışmada ise C vitamini uygulaması yoğun bakımda
kalma süresini ve 24 saatten fazla solunum cihazına
bağlanma ihtiyacını azaltmıştır.
Sonuç olarak C vitamini bağışıklığımız için çok önemli
bir moleküldür. Hem bariyerlerin korunmasında hem de
bağışıklık sisteminin verdiği cevabın düzenlenmesinde
önemli rol alır. Bu da C vitaminini sağlığı korumadan
hastalık tedavisine kadar gerekli ve önemli bir besin
haline getirmektedir.
Fonksiyonel Tıp ve Medikal Estetik Hekimi
Uzm. Dr. Nur Topçu
__________________ mondestore
|